Quinoa van BioShop
Gezond wondergraan!
Quinoa is een oeroud gewas dat in Zuid-Amerika verbouwd wordt en duizenden jaren geleden al door de Maya’s gegeten werd. Het lijkt qua grootte wel wat op gierst en heeft een fijne, ietwat nootachtige smaak. Het is heerlijk in salades en heel geschikt om als graan te eten. Het heeft een indrukwekkende voedingswaarde: quinoa bevat twee maal zo veel eiwit als rijst en vier maal zo veel calcium als tarwe!
Ook bevat het vitamine B, vitamine E, ijzer, koper en magnesium en is het van nature glutenvrij.
Het belang van biologische quinoa
Een aantal jaren geleden was er nauwelijks verschil tussen biologische en niet-biologische quinoa. Bij het verbouwen van quinoa zijn in principe geen bestrijdingsmiddelen of kunstmest nodig, omdat het van zichzelf een enorm sterk gewas is, mits het onder de juiste omstandigheden verbouwd wordt. De quinoa werd op traditionele wijze verbouwd en de boeren lieten na elke oogst het land een paar jaar rusten.
Nu is dat veranderd. Omdat de vraag naar quinoa de afgelopen jaren enorm gestegen is, zijn heel veel boeren overgestapt op het verbouwen van quinoa. Zij bewerken het land zeer intensief en eenzijdig, met uitputting van de grond en erosie tot gevolg. Bij biologisch gecertificeerde boeren is dat anders: zij houden zich aan een programma dat o.a.voorwaarden stelt aan natuurlijke bemesting (bijvoorbeeld door het hoeden van vee) en de vegetatie-zones tussen de door de boeren bewerkte percelen.
Cash crop
Omdat quinoa nu over de hele wereld populair is vanwege de smaak en hoge voedingswaarde, is het een zogenaamde “cash crop” geworden: een gewas waar goed mee te verdienen valt. Als de boeren 1 kilo quinoa verkopen, kunnen ze voor dat geld ongeveer 6 kilo tarwe of maïs kopen. En daar kiezen de boeren nu vaak voor, zodat ze het extra geld aan andere dingen kunnen besteden. Daarnaast speelt er ook een cultureel aspect mee. Witte rijst (geïmporteerd) is niet alleen goedkoper om te eten, het wordt ook als westers gezien en daarmee als modern.
Boerencoöperatie ANAPQUI
ANAPQUI (Asociación Nacional de Productores de Quinua) is een boerencoöperatie in Bolivia die is opgericht in 1983. De coöperatie bestaat momenteel uit 1260 leden (976 mannen en 284 vrouwen) die afkomstig zijn uit 157 dorpen, verdeeld over zeven provincies. Allemaal in het gebied rond het Uyini zoutmeer op het Boliviaanse Alti Plano.
Als gewas gedijt quinoa het best bij heel veel zon en een zoute grond. De Boliviaanse Alti Plano, met haar zoutmeren, is daarom van oudsher hét gebied om quinoa te verbouwen. Op 4000 meter hoogte, verbouwen de boeren quinoa en hoeden ze vee (lama’s, Vicuna’s en alpaca-schapen), beide zijn voor de lokale bevolking de belangrijkste bron van inkomsten. ANAPQUI zorgt ervoor dat de boeren die bij de coöperatie aangesloten zijn een gedeelte van de quinoa zelf houden. Dat vinden ze ook belangrijk, omdat quinoa voor de kinderen vaak de enige hoogwaardige voedingsbron is.
Het ligt dus vrij genuanceerd en is niet heel zwart-wit. De mensen in Bolivia eten misschien minder quinoa, maar hebben daardoor wel geld om bijvoorbeeld hun kinderen naar school te sturen.